Op zoek naar Art Nouveau in Leeuwarden? Ook in Leeuwarden is er rond 1900 gebouwd in deze vernieuwende stijl. De Centraal Apotheek en de Utrecht behoren tot de mooiste Art Nouveau panden van Nederland. Maar voor wie goed kijkt is er in Leeuwarden nog meer te ontdekken. Onze gidsen geven je graag alvast 11 tips. Wil je nog meer ontdekken? Ga dan op 28 juni 2025 mee op de openbare Art Nouveau Tour.
1. Stationshal
De stationshal van het treinstation is in 1904 verbouwd en heeft een granito vloer gekregen, een lambrisering met tegels van de Plateelbakkerij Rozenburg, grote boogramen met gekleurd glas-in-lood met daarboven stuukwerk in de vorm van locomotieven. Op de tegeltableaus zijn uilen, wapenschilden van Nederland en Friesland en een vleermuis te zien.
2. Schrans 22
In 1903 liet rijwielfabrikant S.M. Argelo hier een fabriek met toonzaal bouwen. Het is ontworpen door Nicolaas Adema. Boven de vensters zitten tegeltableaus met gevleugelde wielen die gemaakt zijn door Jan van Hulst in Harlingen. Op de zijkanten ook nog hele dikke gevleugelde fietsenbanden.
3. Wirdumerdijk 37
Deze woning met winkel is in 1905 gebouwd voor Brood- en Beschuitbakkerij P. Dijkstra wiens naam tussen de zweepslaglijnen op de hoekpijlers staat. Het is ontworpen door Z.S. Feddema. De afgeschuinde hoek, hoektorentje, gebruik van natuursteen en rode en oranje verblendsteen past allemaal bij de vernieuwing van de Art Nouveau. Binnen bevindt zich een wandhoge tegelwand dat is gemaakt door ‘Faience en Tegelfabriek Holland’. Helaas is deze weggewerkt achter een gipswand.
4. Anne & Max
Dit hoekpand in witte verblendsteen met banden van oranjerode verblendsteen is gebouwd in 1904. Het is ontworpen door Hero Feddema Hoewel de nodige details zijn verdwenen, kun je nog altijd genieten van de mooie deuren aan elke kant, de glas-in-lood ramen op de 1e verdieping en het geëtste raam op de 2e verdieping. De originele bouwtekeningen zijn ook een lust voor het oog. Tijdens onze Art Nouveau tour laten we die graag zien.
5. Breedstraat 44
In 1903 is dit pand in ingetogen Art Nouveau stijl gebouwd voor de ‘Vleeschhouderij’ van J. v.d. Pol. Wie de architect was is helaas niet bekend. Deze heeft wel een mooi gebouw ontworpen met een asymmetrische winkelpui, hoekpilasters met hardsteen en geglazuurde baksteen in diverse tinten en bovenin een imitatie sgraffitopanneel met het jaartal 1903 erop.
6. Centraal Apotheek
De grand dame van de Art Nouveau in Leeuwarden. Gebouwd in 1904/1905 en ontworpen door architect G.B. Broekema. Dit pand heeft alles wat je wil van een Art Nouveau gebouw. Lichtgele verblendsteen, zweepslaglijnen in het ijzeren hekwerk, een hoektorentje en dieren op de gevel in natuursteen en op de zijdeur. Maar het meest opvallende aan de gevel is het mooie tegeltableau van de Griekse godin van gezondheid Hygieia. Helaas weten we niet door wie het tegeltableau is ontworpen en gemaakt is.
7. De Utrecht
Een bijkantoor van Levensverzekeringsmaatschappij de Utrecht. Gebouwd in 1903/1904 en ontworpen door A.J. Kropholler en J.F. Staal, twee leerlingen van Berlage. Op de buitenkant beeldhouwwerk van Mendes da Costa. Binnen is het nog veel rijker gedetailleerd met mozaïeken, gestileerde gouden regens, glas-in-loodramen en een heleboel spreuken. Elke vrijdag en zaterdag kun je De Utrecht tussen 13-17 uur bezoeken.
8. Gabbema Gasthuis
Dit gasthuis is in 1906 gebouwd en ontworpen door de architect W.C. de Groot. Door gebruik te maken van verschillende kleuren stenen is hier een kleurrijk gasthuis ontstaan. Ook de dakpannen hebben verschillende kleuren. Het hekwerk bij de ingang toont mooie zweepslaglijnen. Toppunt is het tegeltableau boven de ingang waarop een arend (het gasthuis) een konijn aanbiedt aan de vogels (de bewoners).
9. Vredeman de Vriesstraat 3
Deze woning van een sigarenfabrikant is in 1900 gebouwd en is een beetje een mengelmoes van stijlen. De tegeltableaus met bloemen zoals de lelie en akelei zijn onmiskenbaar Art Nouveau. Ook in de glas-in-lood ramen en siersmeedwerk rondom de voordeur zijn Art Nouveau elementen te vinden. Het pand wordt toegeschreven aan de architect Nicolaas Adema.
10. Zuidergrachtswal 2
Dit kaaspakhuis is in 1902 gebouwd en ontworpen door Hero Feddema. Het kantoor en woning aan de voorkant heeft een lichtere kleur steen dan de achterkant waar het pakhuis zat. De voordeur heeft mooie zweepslaglijnen en ook de nageschilderde tegels met Anno 1902 en kaashandel ademen Art Nouveau in Leeuwarden.
11. Muurschildering
Als afsluiter geen pand uit de tijd rond 1900, maar een muurschildering uit 2019. De Italiaanse kunstenaar Diamond heeft deze muurschildering op de parkeergarage de Klanderij aangebracht tijdens het de Writer’s Block Jam. Tegenover deze muurschildering zijn ook nog een aantal hele mooie Art Nouveau glas-in-lood ramen te zien in een serre.
Nog meer Art Nouveau ontdekken in Leeuwarden? Loop dan in juni mee op onze openbare Art Nouveau Tour. Je kunt deze tour het hele jaar ook boeken als privé tour voor je eigen groep/gezelschap. Bekijk nog meer tips over Leeuwarden of bekijk ons aanbod van stadswandelingen in Leeuwarden om de stad met een van onze gidsen te ontdekken!