Een introductie op Leeuwarden

nl  gb
Leeuwarden is de hoofdstad van Fryslân, een van de Friese Elfsteden en start en finishplaats van de Elfstedentocht. De stad bevindt zich in het Noord-westen van Nederland op slechts 1,5 uur rijden van Amsterdam. Een stad met een prachtige historische binnenstad die alle typische kenmerken heeft van een Nederlandse stad met grachten, bruggen, een waag en 17e eeuwse huizen. Het is de geboorteplaats van M.C. Escher, dubbelspion Mata Hari, Rembrandt’s vrouw Saskia van Uylenburg en het is de voormalige woonplaats van de Nassau familie, de voorouders van het Nederlandse koningshuis.

P1020481

Met een inwoneraantal van 96.000 is het groot genoeg om zichzelf een stad te noemen, maar meestal voelt het als een dorp. En daar is volgens ons niets mis mee. Het is hier makkelijk om mensen te leren kennen en iets te regelen. Alles is hier op loopafstand en wij hebben nog nooit van het woord drukte gehoord. Toch gebeurt hier genoeg en is er altijd iets te doen. Drie hogescholen zorgen bovendien voor een levendige inbreng van jonge mensen.

De geschiedenis in 7 minuten
Het Historisch Centrum Leeuwarden heeft een hele mooie video gemaakt waarin ze ‘het verhaal van Leeuwarden’ in 7 minuten vertellen (Klik hier om te bekijken op Vimeo).

Beschrijving_van_Heerlijkheydt1664

Hofstad Leeuwarden
In 1584 bedacht Willem van Oranje dat Friesland en de rest van noord Nederland een aparte stadhouder moest hebben. Zijn neefje Willem Lodewijk zou hier uiteindelijk Stadhouder worden. Nederland had dus lange tijd twee stadhouders, eentje in het westen en eentje in het noorden van Nederland. Nadat Stadhouder Willem III kinderloos stierf, werd de stadhouder van Friesland ook Stadhouder van de rest van Nederland en later koning van Nederland.
De Nederlandse koninklijke familie stamt dus rechtstreeks af van de Friese Nassau familie en die woonden lange tijd in Leeuwarden. De sporen zijn nog her en der terug te vinden in de stad: Het Stadhouderlijk Hof was hun paleis, de Prinsentuin hun lusthof en ze gingen te kerk in de Grote of Jacobijnerkerk. Maria Louise von Hessen Kassel (1688-1765) was de laatste Nassau-prinses die in Leeuwarden woonde. Het Princessenhof, nu een keramiekmuseum, was haar woning na haar pensioen. Om de hoek vind je op de muur haar portret met familieboom. Hier zie je vast nog meer bekenden tussen!

Een stad met vele namen
De officiële Nederlandse naam is Leeuwarden. Maar in het Fries is het Ljouwert en in het lokale dialect Liwwadden. Maar daar houdt het nog niet op. Er zijn meer dan 200 verschillende spellingsvarianten van deze stad. Maar wat betekent deze naam? Het tweede deel; ward, betekent verhoogde woonplaats. Oftewel wierd(NL), terp(FR) of warft(DE). Het eerste deel komt waarschijnlijk van een oud Germaans woord hjeunjo, dat luwte betekent. De oude stad Leeuwarden is in de luwte van drie terpen ontstaan, een logische naam dus.

1. COAT OF ARMS LWD - By Henk Leutscher

Het stadswapen van Leeuwarden
In het stadswapen van Leeuwarden prijkt een grote gouden leeuw. Dit hebben we te danken aan St. Vitus, een christelijke man die leefde in de tijd van de Romeinse keizer Diocletianus, die berucht is door het vervolgen van christenen. Hij voerde Vitus aan de leeuwen. Maar toen Vitus een christelijk kruis sloeg, verslonden de leeuwen hem niet, maar likten ze zijn voeten. Toch eindigde het niet goed voor Vitus want hij werd levend verbrand in een oven met hete olie. Vitus werd een martelaar en werd heilig verklaard. Verhalen over hem waren erg populair in de middeleeuwen. Mensen mochten graag geloven dat als je geloof maar sterk genoeg is, je zelfs een leeuw kan temmen. Uiteraard werd hij altijd afgebeeld met een Leeuw. De St. Vitus adoratie kwam ook naar Leeuwarden. De eerste kerk werd naar hem vernoemd en Vitus werd ook de beschermheilige van de stad. En zo kreeg ook de leeuw van Vitus een plek op het stadswapen van Leeuwarden.
Op de muur van restaurant ‘De Vrouwenpoort’ kan je de oudste gevelsteen zien met het stadswapen van Leeuwarden. Het is in 1567 gemaakt en was oorspronkelijk onderdeel van een ander gebouw. De staart van de leeuw heeft zich op een grappige manier ontwikkeld. Op deze oude gevelsteen krult de staart naar buiten, terwijl de moderne versie een staart heeft die naar binnen krult. Vanaf 1818 werd deze fout gemaakt en sindsdien werd er gedaan alsof dat de juist versie is.

CH2018-Hatice-Geyda_Gullu

Leeuwarden 2018
In 2013 is Leeuwarden verkozen tot Culturele Hoofdstad van Europa in 2018. Hierbij werden de steden Utrecht, Den Haag, Eindhoven en Maastricht verslagen. De reden dat Leeuwarden won, was dat alle plannen van onderop kwamen en een grote steun vanuit de mienskip (gemeenschap) had. Dit zijn ook de grote thema’s in de evenementen die in 2018 in en rondom Leeuwarden zullen plaatsvinden. Check de officiële website hier voor meer informatie.

Ga terug naar Alles over Leeuwarden of ga verder met bezienswaardigheden! Bekijk ook ons aanbod van stadswandelingen om de stad met een van onze gidsen te ontdekken!